De Bruin Surhuisterveen

Van Jan Douwma kregen we oude foto’s uit zijn tijd als chauffeur. Jan reed ooit ook voor De Bruin Transport uit Surhuisterveen en volgens hem reed hij toen met de eerste Volvo in de nieuwe witte kleuren. Hier zie je zijn F89 nog met de oude bedrijfskleuren van De Bruin. Op de andere foto een F89, een F88 en een Scania 111 in de nieuwe, witte kleuren met de drie kleurige knoop als logo. Overigens is er ooit een Tekno model uitgebracht in de oude De Bruinkleuren. Dat heb ik als kleine jongen ooit vol bewondering mogen aanschouwen maar daarna heb ik het nooit weer kunnen vinden.

Oldskool met een Scania 142 V8

Moderne trucks verworden steeds meer tot verzameling rijdende assistent systemen. Zelf schakelen hoeft al jaren niet meer, maar ook een raampje naar beneden draaien, een tachograafschijf invullen of zelfs oliepeilen met een peilstok behoort inmiddels tot het verleden. Daar kom je eigenlijk pas achter als je terug gaat in de tijd, en dat is precies wat we deden. Wij namen een week lang een oude Scania 142 van De Boer Transport in Tijnje onder onze hoede. Met de bejaarde, maar vitale Scania brachten we onze Pacton BIGtruck testoplegger naar Duitsland voor de 1000 punten test. Back to the oldskool zeg maar!

Tijdens de 1000 punten test rijden we met de nieuwste trucks, gewapend met de meest hightech systemen aan boord eindeloos rondjes over onze testroute. Daarbij zorgen we er voor dat alle trucks een gelijke behandeling krijgen. Dat betekent steeds exact het zelfde spoor rijden met het oog op meer- of minder weerstand, op precies dezelfde plek op- of van het gas en ontzettend ver vooruit kijken om maar zo weinig mogelijk gehinderd te worden door het overige verkeer. Dit alles vindt plaats in de rust van de meest moderne, luchtgeveerde cabines die je maar kunt vinden vandaag de dag. Het steeds maar weer diezelfde ronde rijden is inspannend en slaapverwekkend en ik geef het je te doen om ook de zesde keer nog bij de les te blijven. Gapend en mijzelf uitrekkend haal ik de eindstreep met de laatste truck om daarna om te koppelen. Het testwerk is gedaan en we mogen huiswaarts met onze trailer. Die werd deze keer naar Duitsland gebracht door de oude Scania 142 van De Boer Transport. Het contrast met de Euro 6c trucks kon haast niet groter! Nadat ik de oplegger heb aangekoppeld wordt ik door de collega’s uitgezwaaid.

Genieten!

De 1000 punten test vindt plaats in de buurt van Kaiserslautern en ik vertrek vanaf een autohof bij Kusel. De V8 roffelt heerlijk onder de cabine en ik roer op de mij zo bekende wijze door de tien- versnellingsbak. De één naar je toe, dan naar drie en vijf om vervolgens in de hoge groep weer die bekende beweging naar links achter te maken. De 420 pk Scania heeft er wel degelijk werk aan om de 32 tons oplegger naar de 80 te brengen, zeker als er zich heuvels aandienen. Daarbij komt dat het geluidsniveau zeker een factor twee hoger is dan dat in moderne trucks. Verder is er een gebrek aan vering, zo lijkt het, ondanks de luchtgeveerde achteras. Er doet zich een vreemd fenomeen voor. Waar ik eerder vandaag nog doodmoe en bekaf de kilometers onder de moderne, comfortabele trucks door zag glijden voel ik me nu opperbest. Met een grijns van oor tot oor en het raampje half open gezwengeld geniet ik van iedere kilometer. Vermoeidheid? Wat is dat?

Calimero syndroom

Het is dan ook het feest der herkenning. Het oude beestje is dertig jaar oud en dat was de tijd dat ondergetekende zelf ook nog actief was als chauffeur. Zelf reed ik toen met een Scania 112, en dan de eerste versie, dus nog zonder intercooler. Die truck had in die tijd 295 pk maar dat was normaal in die jaren. De V8 modellen waren in die jaren vrijwel alleen weggelegd voor eigenrijders, groenteboeren en een enkele zwaartransporteur. In Scandinavië was een V8 toen al wel zo’n beetje standaard bij Scania en met mijn 112-je had ik dan ook altijd wel een beetje het Calimero syndroom als ik daar onderweg was. Dat wordt nu helemaal goed gemaakt met deze stoere oude truck. Het interieur, de sfeer in de cabine en zelfs de geur zijn helemaal zoals toen. De rode velours gordijnen met franje én rode lampjes maken het op subtiele wijze helemaal af. Eigenaar Douwe Jan De Boer heeft net als ik warme herinneringen aan de jaren tachtig. In die tijd reed De Boer Tijnje ook met deze trucks, en ook naar Scandinavië. Douwe Jan: ,,Wij reden ook met de 112 modellen maar toen ik deze truck vorig jaar tegenkwam wist ik dat ik hem meteen wilde hebben. Ik heb de truck in onze oude huisstijl laten spuiten, compleet met de oude naam van mijn vader, J. de Boer er op. Natuurlijk is dit een V8, de droomtruck die ik toen niet kreeg, maar uiteindelijk is dat toch wat je wilt.”

Milieuzone?

Het vergde enig aandringen om de truck mee te krijgen voor de 1000 punten test maar gelukkig ziet Douwe Jan de fun er ook wel van in. Voor het zover is moest ik echter eerst onze oplegger nog ophalen uit Amsterdam. Tijdens de MobiliteitsRAI stond er een fraaie Peterbilt voor onze oplegger maar die mag in ons land geen meter rijden. Die truck werd dus opgehaald op een dieplader waarna ik de Pacton kon aankoppelen. Terwijl Niels van Duijvenboden met de stoere Peterbilt naar de parking rijdt volg ik hem met de 142. Fantastisch om met zo’n superdik span door Amsterdam te rijden. Het schijnt dat het RAI complex net buiten de milieuzone ligt, dus dat kan zonder dat daar gedoe van komt. Met het raampje open hoor ik hoe de aandrijflijn zijn toonladders zingt. Met iedere versnelling een volle octaaf lager, om vervolgens weer hoog te eindigen. Dit is kicken, ik heb er geen ander woord voor!

Tachograafschijf

De rit naar Duitsland begint op zondagavond. Ik heb besloten om nu al te vertrekken om zo de ochtendspits rondom Keulen te vermijden. Het  is het feest der herkenning, vertrekken op zondagavond, maar ik wordt ook op de feiten gedrukt wat er allemaal veranderd is. Dat begint al met het invullen van de tachograafschijf. Zelf weet zo’n tachograaf alleen hoe laat het is, de rest moet je zelf invullen. Datum, kenteken, plaats van vertrek en mijn naam vul ik dan ook keurig in. Een paar uur later realiseer ik me dat er ook nog zoiets als rij- en rusttijden bestaat. Een seintje geeft zo’n ouderwets ding echter niet, en als ik besluit te stoppen blijkt dat ik al ruim over de tijd heen ben. Ik ben nu aan de A61 bij Peppenhoven en ik besluit hier te blijven staan vannacht. Nadat ik het bed heb vrijgegraven van bagage kan ik er zelf in. Mijn tassen met kleding en fotoapparatuur staan op de bijrijdersstoel want verder is er eigenlijk geen plek. Uitkleden kan het beste in horizontale positie, dus op bed want staan is er niet bij. Vroeger was dit normaal maar wat een krappe cabine is dit eigenlijk. En dan te denken dat die autotransporteurs dit nog steeds doen, ook vandaag de dag nog!

Cassettebandjes

Met de ogen dicht merk je eigenlijk niks van de kleine, krappe cabine maar dat verandert de volgende ochtend. Om uit het lage bed te kruipen is enige lenigheid vereist, zeker als je de grote kast op de middenconsole moet ontwijken. Die console, gevuld met echte cassettebandjes(!) is trouwens wel een heel slim ding. Door hem naar voren te liften is er iets meer plek, maar vormt het deksel ook een tafeltje. Halverwege de gecompliceerde manoeuvre bedenk ik mij dat het wellicht handiger is om eerst al liggend de kleren weer aan te trekken. Eénmaal achter het stuur is dat zo goed als onmogelijk, en de bijrijdersplaats is nog steeds gevuld met bagage. Uiteindelijk lukt het allemaal maar jongens wat zijn we er op vooruit gegaan in de afgelopen dertig jaar. Meer ruimte, meer comfort en meer luxe zijn nu vrijwel standaard, het enige wat er minder werd in al die jaren is de beleving, want daar wint zo’n oude Scania 142 V8 het op wat mij betreft!

Iep van der Meer

 

(KADER)

Scania introduceerde de Scania LB140 met de V8 motor in 1969. Op dat moment leverde de 14 liter krachtbron maar liefst 350 pk en dat was in die tijd indrukwekkend. De Scania 142 in dit verhaal is van jongere datum, namelijk uit 1987. Op dat moment leverde de zelfde 14 liter V8 met Intercooling 420 pk, en dat is dus waar we het mee moeten doen. Op zich is dat voldoende voor veertig ton, maar met name de grote stappen in de ‘range’ versnellingsbak heeft de V8 de leg al snel uit als het begint te klimmen.

 

Back to the roots met een Scania 141

Alfred Klein is bij de liefhebbers bekend van zijn prachtige Scania 141 trekker met bijpassende oplegger. De trekker werd ooit nieuw aangeschaft door het Deense CTS, maar al snel doorverkocht aan eigenrijder Aage Johnson. De Silkeborg Veteran Rally door Denemarken was een mooie gelegenheid om met de oude Scania terug te gaan naar zijn Deense roots. Alfred maakte de schitterende trip met zijn zoon Tom, en maakte onderweg de foto’s die je hier ziet.

De rit naar Jutland gaat via Cuxhaven waar de boot naar Brunsbüttel genomen wordt. Vervolgens gaat de rit richting Flensburg om daar Denemarken binnen te rijden. Een rit met een klassieker, hoe goed gerestaureerd ook, betekent altijd dat je rekening moet houden met technische problemen. Onderweg uit zich dat in kapotte ruitenwissers. Geen enorm probleem, maar wel lastig. ,,Bij puur toeval komen we bij Spedition Anhalt terecht die ook een Scania 141 had staan. Daar mochten we het onderdeeltje wel van lenen.  Anhalt blijkt een echte liefhebber en blijkt zelfs een compleet museum te hebben! Zo is pech wel leuk, want zo zie je nog eens wat’’ aldus Alfred.

Eerste eigenaar

De volgende dag controleert de Deense douane de combinatie. Best leuk eigenlijk, want zo ging dat vroeger natuurlijk ook. Op Padborg wordt de Scania dealer nog even bezocht, en vervolgens ook de dealer in Vamdrup. Daar ziet Aage Johnson zijn truck voor het eerst weer terug. Hij was de eerste eigenaar van de Scania. ,,Eigenlijk was Continent Traffic Spedition officieel de eerste eigenaar. Zij kochten de truck namelijk nieuw in 1978. Dat bedrijf zat in Skanderborg , waar we nog even de loods bezocht hebben waar het bedrijf ooit gevestigd was. Al na een half jaar verkocht het bedrijf de trekker aan Aage Johnsen. Eigenlijk is dat voor mij dan ook de ‘eerste echte eigenaar’ want in tegenstelling tot de eerste koper had Aage wel degelijk wat met de Scania. En dat heeft hij nog steeds, zo blijkt als Alfred hem opzoekt na al die jaren. Johnson ziet de auto voor het eerst in ‘levende lijve’ na dertig jaar, en hij is in een betere conditie dan hij had kunnen dromen.

Midden Oosten

Aage reed de truck onder andere naar het Midden Oosten, eind zeventiger jaren. De originele landkaarten van die ritten heeft Alfred in zijn bezit. ,,Hij was enthousiast toen hij de truck weer zag en hij heeft er zelfs even mee gereden. Echt heel leuk.’’ Vervolgens ging de rit naar Silkeborg voor de veteranen rally, maar voor die rit moest de combinatie eerst gewassen worden. ,,Het was slecht weer onderweg en tijdens zo’n rit wil je mooi voor de dag komen.’’ Alfred rijdt half Denemarken door met de oude combinatie en maakt foto’s bij de nieuwe Lillebealtbrug. Ook bezoekt hij Middelfart Auto-Diesel. Ooit een beroemde Scania werkplaats. In de werkplaats blijken ze te werken aan de restauratie van twee identieke Scania’s 141..

Derde prijs!

Bij Jens Konrad in Silkeborg wordt het span gewassen voor de rondrit maar helaas blijft het regenen. Ook Konnrad blijkt een echte verzamelaar te zijn van klassieke Scania trucks. Schitterende trucks waaronder een LB76 en een L60 met een Deense cabine er op worden bewonderd door de Alfred en Tom. De oplegger wordt afgekoppeld om met de losse trekker naar de McDonnalds te gaan. Daar is tenslotte gratis WiFi en Facebook moet gevuld worden! De Silkeborg Rally zelf was een schitterende rit. Alfred: ,,Ze hadden een prachtige route uitgezet met heuvels, bossen en mooie steile klimmetjes er in. De V8 genoot zullen we maar zeggen. En wij ook trouwens, want bij de prijsuitreiking bleek dat we de derde prijs in de wacht hadden gesleept met onze Scania. Echt heel erg leuk, en fantastisch dat die Denen onze truck zo waarderen.’’ Uiteindelijk rijden de mannen op hun gemakje weer terug naar het Groninger land. 1500 vrijwel probleemloze kilometers gleden onder de wielen door. Een fantastische ervaring met een schitterend gerestaureerde Scania 141.

Iep van der Meer

(Kader)

De Scania 141 van Alfred Klein is van bouwjaar 1978. De trailer is een Burg uit 1973. De plaatsnamen achterop de oplegger zijn de namen van de thuishavens van de truck tot nu toe, plus de naam van de meest verre bestemming die de auto ooit aandeed. De naam ‘fornøjelse Lastbiler’ op de deur betekent zoiets als ‘voor de lol vrachtwagen’ in het Deens.